Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
 
Zbiory muzealne
27
2011
Gala parowozów 2011
I Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Lokomotyw
2
2012
Gala parowozów 2012
II Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Lokomotyw
12
2013
Gala parowozów 2013 - III Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Lokomotyw
31
2014
Gala parowozów 2014
IV Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Lokomotyw
25
2014
Czeska Jazda VI 2014
6
2015
Gala parowozów 2015
V Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Lokomotyw
22
2015
2015-08-15 Pociąg specjalny „Antracyt" w Starej Kopalni
22
2017
Gala parowozów 2017
VII Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Lokomotyw
36
A
Budynek administracyjny / Dyspozytornia (dawna)
8
B
Hala wachlarzowa
58
C
Obrotnica
22
D
Zapadnia i warsztaty
2
E
Olejarnia
4
F
Magazyn piasku
2
G
Żuraw węglowy
7
 
 
 
 
  ID: 517764

Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku
(d. Lokomotywownia MD Jaworzyna Śl.)

Lokschuppen Bw Königszelt



Budowa
1906-08
Likwidacja
1991, 1997
 
Historia Lokomotywowni MD Jaworzyna Śl.

Na przełomie XIX i XX wieku w niewielkiej odległości od Jaworzyny powstały linie, które łączyły wszystkie ośrodki miejskie regionu. Wówczas jaworzyńska parowozownia, istniejąca już od lat 50. XIX w. stała się dogodnym ośrodkiem do obrządzania i naprawy kursujących po tych liniach parowozów. Dla zapewnienia sprawnej obsługi powiększającego się parku parowozów w początku 1906 r. przystąpiono do budowy nowej stacji wodnej i parowozowni w rozwidleniu linii na ...
Historia Lokomotywowni MD Jaworzyna Śl.

Na przełomie XIX i XX wieku w niewielkiej odległości od Jaworzyny powstały linie, które łączyły wszystkie ośrodki miejskie regionu. Wówczas jaworzyńska parowozownia, istniejąca już od lat 50. XIX w. stała się dogodnym ośrodkiem do obrządzania i naprawy kursujących po tych liniach parowozów. Dla zapewnienia sprawnej obsługi powiększającego się parku parowozów w początku 1906 r. przystąpiono do budowy nowej stacji wodnej i parowozowni w rozwidleniu linii na Wrocław i Świdnicę. Zbudowano w latach 1906-1907 halę na 19 stanowisk z 20m obrotnicą. Na terenie parowozowni wzniesiono inne, niezbędne obiekty do obrządzania lokomotyw jak kanały oczystkowe, żurawie wodne, żurawie węglowe wraz z zasiekami. Tory ułożono dopiero w 1908 r. W latach 20. lokomotywownia przeszła większą modernizację - w związku z doprowadzeniem trakcji elektrycznej do Jaworzyny zelektryfikowano tor dojazdowy do lokomotywowni i sześć stanowisk, a za przebudowanym na przelotowym stanowiskiem nr 17 wzniesiono halę napraw elektrowozów. W latach 40. ponownie rozbudowano parowozownię przedłużając stanowiska naprawcze, dla zmieszczenia nowych, znormalizowanych parowozów towarowych. Do 1928 r. parowozownia w Jaworzynieobsługiwała magistralę Wrocław - Wałbrzych, a do końca wojny ruch towarowy na magistrali podsudeckiej z Kędzierzyna do Legnicy.

Po wojnie parowozownia w Jaworzynie była najważniejszą na Dolnym Śląsku wobec zniszczeń w węźle wrocławskim i deelektryfikacji linii kolejowych przez Sowietów. Powstał tu jeszcze w 1945 r. Oddział Napraw, który zaczynał od obsługi jeszcze radzieckich parowozów. Przeprowadzano tu naprawy bieżące, międzypociągowe, awaryjne, okresowo, płukano kotły. Dla realizacji tych zadań wyposażono parowozownię w suwnicę, zapadnię, stanowiska płukania kotłów, warsztaty obrabiarek i kuźnię. Parowozy z Jaworzyny obsługiwały linie do Legnicy i Kamieńca Ząbkowickiego (osobowy i pasażerski), do Jeleniej Góry przez Wałbrzych, do Marciszowa przez Bolków, do Walimia przez Jugowice, z Walimia przez Jedlinę do Wałbrzycha Głównego, do Wrocławia Brochowa oraz do Skalmierzyc. W 1957 roku lokomotywownia dysponowała 39 maszynami, w 1968 r. 32 maszynami, w 1976 - 39 - głównie Ty2 i TKt2 i Tp4, a od lat 60. Ok1 i Ol49. W 1963 r. podległą jaworzynie stała się parowozownia w Dzierżoniowie, która dysponowała parkiem kilkunastu parowozów serii TKi3 obsługując linię do Bielawy, Srebrnej Góry i Ząbkowic, od 1964 zaczęto do Dzierżoniowa przydzielać trakcję spalinową, a od 1965 r. podporzadkowano MD Wrocław Główny. W tym czasie podległą pod Jaworzynę była lokomotywownia w Strzegomiu obsługująca linie na Malczyce, Roztokę, Jawor i manewry w Strzegomiu i Grabinie.

Na przełomie lat 50/60. rozbudowano infrastrukturę parowozowni - powstał nowy budynek administracji, acetylenownia, olejarnia, garaże koło wachlarza, nowe stanowiska piaskowania zbudowane już z myślą o obsłudze trakcji spalinowej i elektrycznej, która dotarła do Jaworzyny w 1965 r. Wówczas to zelektryfikowano dwa tory na terenie parowozowni umożliwiając obsługę elektrowozów. Wprowadzenie trakcji elektrycznej na linię magistralną nr 274 spowodowało znaczący spadek pracy parowozów z Jaworzyny ograniczający się tylko do popychania składów do Wałbrzycha. Utratę pracy skompensowało przeniesienie do parowozowni większej liczby parowozów osobowych Ok1 i Ok49 i przejęcie obsługi linii Piława - Kobierzyce - Wrocław, Malczyce- Legnica, Jawor - Roztoka, Jaworzyna - Kamieniec Ząbk., Wrocław - Ścinawa, Jaworzyna - Jedlina - Kłodzko. W latach 80. na stanie jaworzyńskiej lokomotywowni zostały tylko parowozy serii Ty2. W planie towarowym zatrudnionych było codziennie 10 do 12 maszyn. Pod koniec lat 70. zmodernizowano dźwigi do nawęglania i zlikwidowano sieć trakcyjną na terenie lokomotywowni.

Rok 1986 był ostatnim z wyłączną trakcją parową w Jaworzynie. Od połowy lat 80. prowadzono rozbudowę zaplecza lokomotywowni budując stację paliw wyposażoną w 5 zbiorników na paliwo, 2 na wodę, 5 hydrantów, 3 dystrybutory, stanowisko poboru i spustu oleju. Stację uruchomiono dopiero w 1989 r. z uwagi na braki materiałowe i prace budowlane prowadzone w czynie społecznym, przy czym już od 1987 r. przydzielono do MD Jaworzyna Śl. 20 lokomotyw spalinowych ST43, SM41, SM42, SU42. Szybko spadła liczba potrzebnych parowozów. Na 34 maszyny w 1991 roku już tylko 7 stanowiły parowozy w tym Ty42-1 i TKt48-173 i -145 z Kłodzka. Parowozów już jednak nie przydzielano do obsługi pociągów pasażerskich. Od 1989 r. lokomotywownia Dzierżoniów ponowie stała się podległą lokomotywowni w Jaworzynie Śląskiej. Będące tam na stanie kilkanaście SP42 i SM41 wpisano na ilostan MD Jaworzyna Śl. Jaworzyńskie lokomotywy obsługiwały połączenia do Kamieńca Ząbkowickiego, Marciszowa przez Roztokę, Kamiennej Góry przez Marciszów, Wrocławia przez Dzierżoniów, Wrocławia przez Sobótkę, do Bielawy i Mościska (zdawcze), Jaworzyna - Miłkowice, Jaworzyna - Bolków, Jaworzyna - Świdnica Przedm., Jaworzyna - Strzegom - Malczyce.

Na początku lat 90. zdecydowano o powołaniu na Dolnym Śląsku dwóch skansenów trakcji parowej - w Jaworzynie i w Kłodzku. Jednostki te miały jeszcze czynne parowozy, które można było od razu wykorzystać do pociągów planowych. Wiosną 1991 r. zaplanowano zatrudnienie trzech Ty2 do ruchu pasażerskiego, towarowego i manewrów. W maju 1991 r. zlikwidowano lokomotywownię w Dzierżoniowie, a lokomotywownię w Jaworzynie przemianowano na Zamiejscowy Oddział Eksploatacyjno-Naprawczy podległy MD Wałbrzych Gł. Do 1992 r. ZOEN w Jaworzynie Śl. prowadził normalną, nie muzealną prace. W tym czasie wszystkie ST43 zostały albo odstawione, albo przeniesione do Wałbrzycha. Do Jaworzyny natomiast sprowadzono parowozy, które uzyskały status muzealnych: Tr5-65, Ty42-1, Pt47-112, Ol49-111, Ty2-305 i te parowozy utrzymywano pod parą do połowy 1994 r. Właścicielem skansenu było PKP, które utrzymywało ostatni planowy pociąg Jaworzynka prowadzony trakcją parową do maja 1998 r. (Jaworzyna - Kobierzyce - Wrocław - Żarów - Jaworzyna). Trzy lata wcześniej niepowodzeniem frekwencyjnym skończył się pociąg prowadzony parowozem z Jaworzyny przez Strzegom, Bolków do Marciszowa prowadzony Ty2-305 lub Ty42-1.

Po przekształceniach wynikających z restrukturyzacji grupy PKP skansen w Jaworzynie przypadł PKP Cargo, która zaczęła ewakuować sprawne maszyny do Wolsztyna, a skansen w Jaworzynie został pozbawiony nadzoru, co spowodowało dewastację pozostawionego majątku. Dopiero w 2004 r. obiekty przejęła gmina Jaworzyna Śląska wydzierżawiając majątek tworzacemu się Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku. Przejęto 34 lokomotywy, 41 wagonów, 8 maszyn warsztatowych oraz zabudowania - wszystko znajdowało się w stanie daleko idącej dewastacji. Działalność muzealników doprowadziła do poprawy stanu eksponatów (choć po część z nich upomniało się Muzeum Kolejnictwa w Warszawie), jak i przywrócenia do stanu czynnego parowozu TKt48-18 przejętego na powrót z Wolsztyna.

(moose - za M. Sibilski Lokomotywownia Jaworzyna Śląska, w: Świat Kolei 8/2015, M. Mądry Katalog Muzealiów MPiK w Jaworzynie Śląskiej, wyd. FODPŚ, Jaworzyna Śląska, 2015.
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1978
    komentarze: 0
    Lokomotywownia MD Jaworzyna Śląska nawęglanie i wodowanie parowozów. ...
  • Data: 1985
    komentarze: 2
    Parowóz Ty2-1371 na obrotnicy parowozowni w Jaworzynie Śląskiej
  • Data: 1989-05-23
    komentarze: 0
    Nawęglanie parowozu Ty2-1164 w jaworzyńskiej lokomotywowni. Parowóz ...
  • Data: 1991
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-949 na obrotnicy przy lokomotywowni Jaworzyna Śląska.
  • Data: 1991
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-949 przy lokomotywowni.
  • Data: 1991
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-949 na torowisku przy lokomotywowni. Na drugim ...
  • Data: 1991
    komentarze: 2
    Lokomotywa Ty2-949, przy lokomotywowni Jaworzyna Śląska.
  • Data: 1991
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-88, przy lokomotywowni Jaworzyna Śląska.
  • Data: 1991
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-88 na obrotnicy przy lokomotywowni Jaworzyna Śląska.
  • Data: 1991
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-949 w Jaworzynie Śląskiej.
  • Data: 1991-07-07
    komentarze: 0
    Parowóz Ty2-88 przy koziołku toru wyciągowego z parowozowni. Od ...
  • Data: 1991-07-07
    komentarze: 0
    Ty42-1 z planowym pociągiem w peronach stacji Jaworzyna Śląska. ...
  • Data: 1991-07-07
    komentarze: 0
    Lokomotywownia Jaworzyna Śląska - nawęglanie parowozu Ty2-305. ...
  • Data: 1991-07-07
    komentarze: 0
    Lokomotywownia Jaworzyna Śląska - wrak parowozu Ty2-1084. Maszyna ...
  • Data: 1991-07-07
    komentarze: 2
    Lokomotywownia Jaworzyna Śląska. A co to za parowóz? To ucharakteryzowany ...
  • Data: 1991-10-06
    komentarze: 0
    Parowóz Ty2-88 (już wówczas wygaszony) na wachlarzu parowozowni ...
  • Data: 1993-1995
    komentarze: 0
    Parowóz TP2 w komplecie z tendrem-prawie gotowy do jazdy.W tle ...
  • Data: 1994
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty42-107 na torowisku przy lokomotywowni.
  • Data: 1995
    komentarze: 0
    Lokomotywa Ty2-949 na torowisku przy lokomotywowni.
  • Data: 1995-2000
    komentarze: 0
    Parowozownia Jaworzyna Śląska. Parowóz Tr 5-65 , Orenstein Koppel ...
  • Data: 1996
    komentarze: 0
    Pociąg pancerny w skansenie w Jaworzynie Śląskiej.
  • Data: 1999-2000
    komentarze: 1
    Zabytkowe lokomotywy na terenie dawnej parowozowni a obecnie Muzeum ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 1
    Widokówka przedstawia parowóz należący do Muzeum Kolejnictwa w ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 0
    Ty2-1035 . Nie widzę obiektu więc dodaję do muzeum. Około 2002 ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 1
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Około 2002 ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Około 2002 ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Eksponaty ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Eksponaty ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Eksponaty ...
  • Data: 2000-2005
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Około 2002 ...
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Jaworzyna Śląska. Lokomotywa SM03 podczas pracy. Foto. Tomasz ...
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Manewry lokomotywą przy magazynie piasku https://polska-org.pl/4247871,foto.html?idEntity=4760783 ...
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku. Foto. Tomasz K.
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku. Foto. Tomasz K.
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Jaworzyna Śląska. Lokomotywa SM03 podczas pracy. Foto. Tomasz ...
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku. Foto. Tomasz K.
  • Data: 2004-08-11
    komentarze: 0
    Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku. Foto. Tomasz K.
  • Data: 2005-03-05
    komentarze: 0
    Pasjonaci kolejnictwa w akcji mimo mrozu . W popielatej czapce ...
  • Data: 2005-03-05
    komentarze: 0
    Podniesiony szlaban można wejść do Muzeum Przemysłu Kolejowego ...
  • Data: 2005-03-05
    komentarze: 0
    Wnętrze wagonu ogrzewczego .